ولادت: 1345 هجری قمری، طهران
ارتحال: 9 صفرالخیر 1416 هجری قمری، مشهد مقدّس رضوی
اساتید حضرت علامه:
حضرت علامه حاج سید محمدحسین طباطبایی
حضرت آیة اللَه حاج شیخ محمدجواد انصاری همدانی
حضرت حاج سید هاشم حدّاد
رضوان اللَه علیهما
ویژگی علامه طهرانی در میان بزرگان:
ویژگی و امتیاز علامه طهرانی نه اطلاع او بر علوم ظاهری و متعارف از قبیل فقه و اصول و فلسفه و عرفان نظری و غیره است، که این علوم در نزد بسیاری یافت میشود؛ بلکه خصوصیّت ایشان بهواسطۀ اشراف و اطلاع بر حقایقی است که از راه این علوم برای انسان حاصل نمیگردد، و نیاز به مراقبه و سیروسلوک الیاللَه دارد.
نمونهای از مبانی برجستۀ علامۀ طهرانی رضوان اللَه علیه
ضرورت استاد:
کمال انسان و غایت خلقت او، معرفت پروردگار است، و این راه منحصراً با تربیت و تزکیۀ سلوکی تحت اشراف استاد کامل صورت میپذیرد.
سیاست و حکومت:
در مکتب تشیّع، مدیریت امور سیاسی باید بر اساس اشراف بر حوادث و جریانات عالم از منظرۀ شهود که زاییدۀ اتصال به ذات پروردگار و اطلاع بر غیب است صورت پذیرد، و تنها در این صورت است که سیاستهای پیچیدۀ استعمار و دشمنان اسلام، ابداً نمیتواند ذرهای بر تصمیم و ارادۀ متصدّی حکومت خللی وارد نماید.
مرجعیت و اِفتاء:
فردی که متصدّی مقام فتوا میباشد باید به رتبۀ توحید عینی و معرفت حق رسیده باشد تا بتواند با اراده و عزم برخاسته از مقام شهود و اشراف بر حقایق و قضایای خارجی، نسبت به اعمال مکلّفین و اجتماع مسلمین حکم و فتوا صادر نماید.
سلوک عقلانی:
اصل و اساس معرفت و تکامل بشری و نزول ادیان الهی و تربیت و تزکیه و سیروسلوک الیاللَه بر پایه فهم و عقل و فطرت است؛ سلوک بدون فهم، همچون حرکت چارپایان بر محورِ واحد است، و ابداً هیچگونه تأثیر و تحوّلی در سیر صعودی نفس بهسمت عالم قدس بهوجود نخواهد آورد.
ولایت، حقیقت دین
حقیقت و مغز دین و شریعت، ولایت حضرات معصومین علیهم السلام است و شریعت بدون ولایت پوستۀ خالی از مغز و محتواست. در مکتب شیعه نباید تعابیر و کلماتی که برای حضرات معصومین علیهم السلام به کار برده میشود برای غیر آنان مورد استفاده قرار گیرد. به همین منظور، اطلاق کلمۀ «امام» برای غیرمعصوم جایز نیست.
مطالعۀ آثار علامه طهرانی، مقدمۀ فتح باب
ایشان مباحث مهمّ کلامی و اعتقادی و اجتماعی و سلوکی را در قالب تألیفاتی به زبان فارسی و روان برای استفادۀ عموم به رشتۀ تحریر آوردند و همگان را بر سر سفرۀ عامّ اِنعامِ الهی گرد آوردند، همچنان که خود بارها میفرمودند: «هرکس به این تألیفات توجه و تأمل نماید و به مضامین آن عمل کند، قطعاً برایش فتح باب خواهد شد و بهسوی عالم قدس رهسپار خواهد گردید.»
کتاب الله شناسی